تحلیل طیفی سری های زمانی بارش سالانه ایران

بارش از مهم‌ترین و متغیرترین عناصر اقلیمی است که شناخت رفتار آن همواره مورد توجه اقلیم‌شناسان بوده است. از این رو پیـچیدگی عناصر اقلیمی در مقیاس­های زمانـی و مکانی لزوم به­کارگیری روش­های کارامد مانند تحلیل طیفی به عنوان ابزاری مفید برای مطالعه الگوهای اقلیمی را نشان می­دهد. هدف از این مطالعه بررسی و تحلیل نوسان­های بارش ایران با استفاده از  تحلیل طیفی (تحلیل همسازه­ها) می­باشد بدین منظور داده­های بارش سالانه ایستگاه همدید ایران از بدو تأسیس تا سال 2008 که بیش از 40 سال آمار داشتند از سازمان هواشناسی کشور استخراج گردیده است. سپس به‌منظور بررسی و تحلیل چرخه­های بارش ایران از برای انجام محاسبات از امکانات برنامه‌نویسی در محیط نرم‌افزارMatlab  و نیز برای انجام عملیات ترسیمی از نرم‌افزار Surfer بهره گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل چرخه­ها نشان داد که چرخه‌های معنی‌دار 3- 2 ساله، 5- 3ساله، 6- 2 ساله و گاهی 11 ساله و بالاتر بر بارش ایران حاکم است. بر این اساس در شرق و جنوب شرق ایران بیش­تر چرخه‌های 5- 3 ساله و در غرب، جنوب غرب و شمال غرب کشور چرخه‌های 3- 2 ساله و در شمال شرق چرخه‌های 6- 2 ساله غالب هستند. بیش­ترین و متنوع‌ترین چرخه­ها به­دلیل قرارگیری در سایه ناهمواری‌های زاگرس از یک­سو و مجاورت با خلیج‌فارس از سوی دیگر در بخش­های از جنوب و جنوب غرب رخ داده است. نواحی شمال غرب کشور هم همانند نواحی جنوب‌غرب به­دلیل وجود کوه­های عظیم سبلان و سهند دارای چرخه‌های متنوعی بوده است. چرخه‌های غیرسینوسی که دوره بازگشتی برابر با طول دوره آماری دارند در برخی ایستگاه‌ها از قبیل قزوین، سنندج و تهران مشاهده می‌شوند. این چرخه‌ها به وجود روند در داده‌ها نسبت داده می‌شوند.